Răng hàm là gì? Có chức năng ra sao? Bất kể chiếc răng nào khi mọc lên đều sẽ có vai trò riêng. Bạn cần hiểu rõ về từng nhóm răng trong khoang miệng để biết cách chăm sóc, bảo vệ. Ngoài nhóm răng cửa, còn có một nhóm răng nằm sâu bên trong, thường ít được chú ý nhưng lại đảm nhận nhiệm vụ "nặng nhọc" nhất mỗi khi chúng ta ăn nhai. Nhóm răng này được gọi là răng hàm, góp phần lớn trong việc xử lý thức ăn. Cũng như ảnh hưởng tới cấu trúc gương mặt và khả năng phát âm.
Nhiều người thường chỉ chú ý đến những chiếc răng cửa phía trước. Vì chúng dễ nhìn thấy và ảnh hưởng trực tiếp đến tính thẩm mỹ. Tuy nhiên, phía sau đó là một "lực lượng thầm lặng" đóng vai trò không thể thay thế trong quá trình ăn uống hàng ngày. Bạn phải chú ý đến răng hàm để tránh trường hợp chúng bị sâu răng hay tổn thương ảnh hưởng tới khả năng ăn nhai.
Nội dung bài viết
Răng hàm là gì?
Mỗi người khi sinh ra nếu mọc đầy đủ 4 chiếc răng khôn thì sẽ sở hữu 32 răng trên cung hàm. Ngoài răng cửa dễ nhìn thấy, thì còn có răng hàm mọc ở bên trong. Vậy răng hàm là gì? Răng hàm hay còn có tên gọi là răng cối, răng hàm giữ vai trò quan trọng khi ăn nhai. Người trưởng thành có 16 - 20 răng hàm ở cả hai hàm trên - dưới. Còn trẻ em từ 14 đến 18 tháng tuổi thì chỉ sở hữu 8 răng hàm (phân bổ đều ở hai hàm răng).
Vị trí của răng hàm
Nói về vị trí của răng hàm thì chúng ta sẽ phân biệt dựa trên số thứ tự của chúng. Mỗi người sẽ có hai răng hàm nhỏ số 4,5 (tính từ răng cửa vào) và 3 răng hàm lớn ở vị trí cuối cùng là 6,7,8. Răng số 8 chính là răng khôn, người nào không mọc răng khôn thì chỉ sở hữu hai răng cối lớn số 6,7. Hai răng số 4,5 là răng mọc lên thay cho răng hàm sữa trước đó. Còn 3 chiếc răng hàm còn lại là răng mọc vĩnh viễn, không có sự thay thế. Nói một cách dễ hiểu, răng hàm chia ra hai loại là răng hàm nhỏ và răng hàm lớn.
Răng hàm nhỏ
Răng hàm nhỏ là hai răng số 4, 5 khi đếm từ răng cửa vào. Người trưởng thành sẽ có 8 chiếc răng hàm nhỏ, chúng mọc đối xứng trên - dưới để hỗ trợ bạn ăn nhai. Răng số 4, 5 còn có tên là răng tiền hàm, chúng mọc lên thay thế cho răng sữa. Răng hàm nhỏ có mặt ngoài gần giống với răng nanh, nhưng sẽ có thân răng lớn hơn để hỗ trợ quá trình nhai thức ăn ở mỗi người.
Răng hàm lớn
Răng hàm lớn sẽ bao gồm bộ 3 răng cối là răng số 6, 7, 8. Chúng có bề mặt nhai lớn, nhiều chân răng, giữ nhiệm vụ nhai thức ăn chính. Mỗi người sẽ có 12 chiếc răng hàm lớn, nhưng không phải ai cũng sở hữu đủ 12 chiếc. Vì sẽ có nhiều người không mọc răng khôn nên số lượng răng hàm sẽ ít hơn.
Chức năng của răng hàm là gì?
Bạn đã biết vị trí của răng hàm ở đâu trên cung hàm rồi, bây giờ hãy tiếp tục tìm hiểu chức năng của răng hàm. Nếu răng cửa có vai trò cắn xé thức ăn thì răng hàm đảm nhận nhiệm vụ nhai và nghiền nát thức ăn. Răng hàm phải vững chắc và không bị tổn thương thì mới xử lý tốt thức ăn trước khi chuyển xuống dạ dày.
Không chỉ có vậy, răng hàm còn giúp bảo vệ xương hàm của bạn. Bạn có gương mặt hài hòa hay không một phần do răng hàm quyết định. Cho nên một số bệnh nhân mất răng hàm số 6,7 có hiện tượng hóp má, gương mặt thiếu sự cân đối. Buộc phải trồng lại răng bằng phương pháp implant để ngăn chặn hiện tượng tiêu xương, xô lệch răng, ảnh hưởng tới cấu trúc gương mặt.
Răng hàm còn tác động đến khả năng phát âm của mỗi người. Nếu như khoảng cách của răng hàm vừa phải, không xuất hiện khoảng trống lớn thì bạn sẽ phát âm tốt hơn.
Cấu tạo của răng hàm
Răng hàm có cấu tạo tương tự như răng cửa nhưng kích thước to hơn. Chúng sẽ có 3 phần gồm: Tủy răng bên trong, ngà răng và men răng bao bọc bên ngoài.
Tủy răng
Tủy răng là một bộ phận chứa mạch máu, dây thần kinh, bạch huyết được bao bọc kỹ càng bên trong răng. Tủy răng sẽ vận chuyển nguồn dinh dưỡng thiết yếu để răng phát triển ổn định. Giúp cho men răng, ngà răng vững chắc, chịu được áp lực từ bên ngoài. Tủy răng nằm ở ống tủy, răng hàm nhỏ sẽ có 1 - 2 ống tủy, còn răng hàm lớn có tới 3 - 4 ống tủy.
Men răng
Men răng giống như lớp áo bảo vệ, phủ bên ngoài răng của bạn, chúng tiếp xúc trực tiếp với thức ăn. Men răng chứa nhiều khoáng chất nên thường sẽ cứng chắc để quá trình ăn nhai của bạn không bị gián đoạn. Nhờ vào men răng mà các bộ phận bên trong răng tránh được sự xâm nhập của vi khuẩn. Men răng còn ngăn chặn hiện tượng ê buốt, khó chịu mỗi khi ăn nhai. Đặc biệt là khi tiếp xúc với các thực phẩm có nhiệt độ nóng, lạnh.
Ngà răng
Ngà răng sẽ được bao bọc bởi lớp men răng, mặc dù không cứng chắc như men răng. Nhưng ngà răng có tính thấm hút, đặc điểm này đã tạo ra sự đàn hồi cho răng. Giúp răng tránh được các vấn đề như vỡ gãy bất ngờ. Ngà răng cũng bảo vệ phần tủy răng bên trong, để vi khuẩn không xâm lấn vào bên trong.
Ba thành phần của răng hàm đều phải khỏe mạnh thì chiếc răng mới có thể hoạt động ổn định và giữ vai trò ăn nhai tốt trên cung hàm. Chỉ cần một trong 3 thành phần của răng bị tổn thương thì bạn sẽ cảm thấy khó chịu. Thậm chí là đau nhức răng dữ dội buộc phải can thiệp nha khoa để xử lý.
Răng hàm bị sâu giải quyết như thế nào?
Bạn đã biết răng hàm là gì? Cũng như các chức năng quan trọng của răng hàm. Mặc dù vậy, nhưng răng hàm lại là chiếc răng dễ gặp nhiều vấn đề nhất. Bởi vì răng hàm nằm ở sâu bên trong nên việc vệ sinh gặp nhiều khó khăn. Điều này đã tạo điều kiện cho mảng bám tích tụ lại, lâu ngày bị phân hủy hình thành cao răng. Trong cao răng chứa nhiều vi khuẩn gây hại, trực tiếp tác động vào cấu trúc răng gây sâu răng.
Tình trạng sâu răng hàm diễn ra ở nhiều bệnh nhân, hiện tượng đầu tiên của sâu răng hàm đó là bề mặt răng có vết đen. Tuy nhiên, bệnh nhân chưa cảm thấy đau nên không xử lý ngay. Để vi khuẩn âm thầm tấn công men răng, vào ngà răng rồi gây viêm tủy. Nếu không điều trị đúng cách, kịp thời bởi bác sĩ nha khoa chuyên môn cao thì dễ dẫn đến mất răng hàm vĩnh viễn. Cho nên, khi nhận thấy răng hàm có dấu hiệu bị sâu bạn phải tìm đến phòng khám nha khoa uy tín để giải quyết sớm, tránh làm ảnh hưởng tới sức khỏe.
Trong hầu hết các trường hợp, khi bệnh nhân bị sâu răng hàm. Bác sĩ sẽ linh hoạt sử dụng các phương pháp nha khoa khác nhau để cố gắng giữ lại răng thay vì nhổ bỏ. Dưới đây là các cách xử lý răng hàm bị sâu:
Trám răng hàm
Với các lỗ sâu nhỏ, bác sĩ sẽ kiểm tra và loại bỏ mô răng bị sâu. Sau đó trám răng bằng vật liệu composite, khôi phục chiếc răng như ban đầu. Khi trám răng sâu, bác sĩ sẽ xem xét tủy răng đã bị ảnh hưởng hay chưa. Nếu tủy răng đã bị viêm thì phải điều trị tủy trước rồi mới trám răng để tránh tình trạng đau nhức.
Bọc răng sứ
Nếu răng sâu của bạn đã bị nứt vỡ lớn, thì bác sĩ sẽ chỉ định bọc răng sứ. Lúc này, chân răng vẫn còn, bác sĩ điều trị tủy răng rồi trám bít ống tủy. Sau đó, thiết kế răng sứ giống kích thước, hình dạng răng hàm rồi bọc bên ngoài. Bệnh nhân có chiếc răng mới đáp ứng nhu cầu ăn nhai như răng thật.
Nhổ bỏ răng sâu và trồng răng mới
Phương pháp nhổ răng được áp dụng nếu như răng sâu không thể cứu vãn được nữa. Lúc này bác sĩ sẽ nhổ bỏ răng sâu để tránh tình trạng vi khuẩn tràn qua chiếc răng khác trên cung hàm. Tuy nhiên, nhổ đi răng hàm sẽ tác động trực tiếp tới khả năng ăn nhai của bệnh nhân. Cho nên, bác sĩ sẽ đề xuất trồng răng mới để lấp đầy khoảng trống vừa nhổ răng. Cùng với đó là ngăn chặn tiêu xương hàm và tránh nguy cơ hóp má, xô lệch răng.
Phương pháp được áp dụng phổ biến đối với người bị mất răng hàm đó là trồng răng implant. Đây là kỹ thuật sử dụng trụ răng giả cắm vào xương hàm để thay cho chân răng đã bị nhổ bỏ. Sau đó đợi implant tích hợp thành công với mô và xương hàm. Bác sĩ sẽ gắn Abutment rồi lắp răng sứ để tạo ra chiếc răng hoàn chỉnh. Như vậy, bạn đã có răng hàm mới mà không cần phải mài răng bên cạnh như kỹ thuật làm cầu răng sứ.
Tuy nhiên, nhổ bỏ răng hàm bị sâu rồi trồng răng mới là phương pháp cuối cùng khi không thể trám răng và bọc răng sứ. Bởi vì trồng implant có chi phí cao, bên cạnh đó bệnh nhân phải có sức khỏe đảm bảo thì mới có thể cấy ghép implant được.
>>> Xem thêm: Cấy ghép implant giá bao nhiêu?
Chăm sóc răng hàm chắc khỏe như thế nào?
Để tránh rủi ro răng hàm bị sâu như đã nói ở trên, bạn hãy thiết lập cho mình chế độ chăm sóc răng hàm phù hợp để bảo vệ răng khỏi các tác nhân gây hại, như sau:
- Giữ thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách mỗi ngày bằng việc đánh răng, sử dụng nước súc miệng và tăm chỉ nha khoa.
- Có chế độ ăn uống khoa học về việc lựa chọn thực phẩm tốt với sức khỏe. Tránh ăn những món quá dai cứng hoặc thực phẩm dễ bám lại trên răng.
- Bạn cũng đừng ăn các món có tính axit cao, vì dễ làm hại tới men răng, khiến cho lớp bảo vệ của răng bị ảnh hưởng.
- Loại bỏ các thói quen xấu như: Cắn đá lạnh, uống nhiều nước có gas, hút thuốc, uống bia rượu,...
- Đi lấy cao răng định kỳ ở nha khoa, kiểm tra sức khỏe răng miệng nhằm ngăn chặn nguy cơ sâu răng và viêm nướu.
Răng hàm là gì? Cũng như các chức năng quan trọng của răng hàm đã được trình bày cụ thể trong bài viết trên. Bác sĩ Nha Khoa Đăng Lưu khuyên bệnh nhân phải biết cách chăm sóc răng miệng từ sớm để tránh nguy cơ bị sâu răng hàm và mất răng ảnh hưởng tới sức khỏe. Nếu gặp vấn đề liên quan đến răng hàm thì hãy đi điều trị sớm nhé!
Mỹ Hạnh.
