Răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh được rất nhiều người quan tâm bởi chúng thường phức tạp và khó điều trị hơn so với nguyên nhân ngoại sinh. Không giống như những vết ố vàng hay xỉn màu do thực phẩm hoặc thói quen sinh hoạt, màu sắc bất thường của răng nhiễm màu do yếu tố nội sinh có tính chất bền vững và khó xử lý hơn.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến diện mạo và sự tự tin của người bệnh mà còn đòi hỏi các phương pháp điều trị đặc biệt như tẩy trắng chuyên sâu, bọc răng sứ, hoặc sử dụng mặt dán sứ. Do đó, việc hiểu rõ nguyên nhân, đặc điểm nhận diện của răng nhiễm màu nội sinh là yếu tố quan trọng để lựa chọn hướng khắc phục phù hợp và tối ưu nhất.
Nội dung bài viết
Các yếu tố nội sinh khiến răng bị xỉn màu
Răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh là tình trạng sắc tố răng bị biến đổi từ bên trong cấu trúc răng, khác với yếu tố ngoại sinh chỉ tác động lên bề mặt men răng. Nguyên nhân nội sinh khiến răng bị xỉn màu thường khó khắc phục hơn và liên quan đến quá trình phát triển, cấu trúc răng hoặc những yếu tố bệnh lý khác. Dưới đây là một số nguyên nhân nội sinh phổ biến:
Di truyền và bệnh lý về cấu trúc răng
Răng có thể bị xỉn màu ngay từ khi hình thành do các yếu tố di truyền. Những bệnh lý di truyền như Amelogenesis Imperfecta hoặc Dentinogenesis Imperfecta khiến cấu trúc men và ngà răng bị tổn thương ngay từ khi còn bé.
Trong đó, Amelogenesis Imperfecta gây ảnh hưởng đến sự phát triển men răng, khiến men răng trở nên mỏng, dễ bị mài mòn, dẫn đến sự đổi màu từ trắng đục sang vàng nâu. Răng có bề mặt không đều màu và xuất hiện các vết đốm. Còn Dentinogenesis Imperfecta sẽ làm ảnh hưởng đến ngà răng, khiến ngà răng có màu vàng, xám hoặc nâu xanh, dẫn đến men răng dễ bị mòn, bong tróc. Răng có thể xuất hiện ánh sáng lấp lánh hoặc dễ bị mẻ.
Ảnh hưởng của thuốc kháng sinh tetracycline
Việc sử dụng thuốc kháng sinh tetracycline trong thời kỳ mang thai hoặc khi trẻ nhỏ dưới 8 tuổi có thể ảnh hưởng đến quá trình hình thành ngà răng và men răng. Tetracycline gắn kết với các ion canxi trong cấu trúc răng, gây ra sự thay đổi màu sắc từ vàng nhạt đến nâu sậm hoặc xám xanh khi răng tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Thuốc này thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng hoặc các bệnh lý khác, nhưng khi dùng trong giai đoạn răng đang phát triển (từ tháng thứ 4 của thai kỳ đến 7-8 tuổi), nó có thể gây ra sự đổi màu vĩnh viễn.
Nhiễm fluor (Fluorosis)
Nhiễm fluor xảy ra khi có sự dư thừa fluor trong quá trình phát triển răng, thường do tiêu thụ nước uống chứa hàm lượng fluor cao hoặc dùng quá nhiều kem đánh răng có fluor trong giai đoạn trẻ nhỏ. Đây là hợp chất tạo nên vết đốm trắng đục, vết nâu hoặc các dải màu không đều trên bề mặt răng. Trong trường hợp nặng, fluorosis có thể khiến men răng trở nên xốp và dễ bị mẻ, làm lộ phần ngà răng có màu tối bên trong.
Tổn thương tủy răng hoặc hư tủy
Tổn thương do chấn thương răng, tai nạn hoặc điều trị tủy không đúng cách có thể dẫn đến hoại tử tủy. Khi tủy răng chết, các tế bào trong tủy sẽ bị phân hủy, dẫn đến sự thay đổi màu sắc từ trắng sáng sang xám hoặc đen. Khi tủy bị hoại tử, răng không chỉ bị đổi màu mà còn có thể tạo ra độc tố ảnh hưởng đến ngà và men răng, khiến việc phục hồi màu sắc răng trở nên khó khăn phức tạp hơn.
Tuổi tác và sự lão hóa tự nhiên
Răng tự nhiên bị đổi màu theo thời gian, khi con người càng già đi do sự mài mòn men răng và tích tụ của các sắc tố trong ngà răng. Men răng càng mỏng, lớp ngà răng bên trong càng lộ rõ, khiến răng có màu vàng hoặc xám. Quá trình này không chỉ đơn thuần là hiện tượng nhiễm màu mà còn là sự thay đổi cấu trúc răng, khiến răng trở nên yếu, dễ bị tổn thương hơn.
Đặc điểm nhận biết răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh
Răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh thường có những đặc điểm khác biệt rõ ràng so với răng nhiễm màu do yếu tố ngoại sinh. Việc nhận diện chính xác giúp lựa chọn đúng phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là những đặc điểm nhận diện răng nhiễm màu nội sinh:
Màu sắc thay đổi từ bên trong cấu trúc răng
Răng nhiễm màu nội sinh không chỉ bị thay đổi màu sắc trên bề mặt men răng mà sự đổi màu diễn ra sâu bên trong cấu trúc ngà và men răng. Các màu sắc thường gặp bao gồm:
- Màu xám, nâu, xanh hoặc vàng sậm.
- Sự thay đổi màu có thể là toàn bộ răng hoặc chỉ một phần tùy thuộc vào mức độ tổn thương.
- Màu sắc có xu hướng không đồng đều giữa các răng, tạo ra mảng màu hoặc dải màu khác nhau trên cùng một răng.
Tính đối xứng trong nhiễm màu
Răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh thường có tính đối xứng, đặc biệt trong trường hợp răng nhiễm màu do di truyền hoặc bệnh lý trong quá trình hình thành răng. Điều này có nghĩa, nếu răng ở hàm trên bị nhiễm màu tetracycline thì răng ở hàm dưới với vị trí tương ứng cũng có xu hướng bị tương tự, với màu sắc phân bố đều và đối xứng nhau. Tính đối xứng này cũng thường thấy trong nhiễm fluorosis, khi các vết đốm trắng hoặc nâu xuất hiện trên nhiều răng cùng một lúc.
Sự thay đổi màu không bị ảnh hưởng bởi vệ sinh răng miệng
Khác với răng nhiễm màu ngoại sinh, những thay đổi màu sắc của răng nội sinh sẽ không biến mất hoặc giảm đi khi vệ sinh răng miệng hoặc đánh bóng răng. Dù có chải răng kỹ càng hoặc sử dụng các sản phẩm làm trắng bề mặt như kem đánh răng tẩy trắng, tình trạng nhiễm màu vẫn không cải thiện. Điều này là do nhiễm màu nội sinh liên quan đến thay đổi trong cấu trúc ngà và men răng, không phải do sự tích tụ chất bám trên bề mặt răng.
Bề mặt răng có thể xuất hiện các khuyết điểm
Trong một số trường hợp, răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh đi kèm với sự thay đổi về cấu trúc bề mặt men răng, tạo ra khuyết điểm như: vết đốm, đường vân, hoặc mảng màu không đều trên răng. Bề mặt răng có thể xuất hiện các vùng nhám, rỗ, hoặc nứt gãy.
Cách điều trị răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh
Để cải thiện tình trạng răng bị nhiễm màu từ bên trong có thể áp dụng các cách dưới đây:
Tẩy trắng răng bằng đèn LED và Laser
Đây là phương pháp tẩy trắng chuyên nghiệp được thực hiện tại phòng khám nha khoa, giúp đạt được hiệu quả nhanh chóng và rõ rệt chỉ trong một hoặc hai lần điều trị. Điểm khác biệt chính của phương pháp này là sự kết hợp giữa gel tẩy trắng có nồng độ cao cùng ánh sáng đèn LED hoặc tia laser để kích hoạt quá trình tẩy trắng.
Quy trình thực hiện:
- Trước tiên, bác sĩ sẽ làm sạch bề mặt răng và cách ly nướu bằng các dụng cụ bảo vệ như màng chắn hoặc gel cách ly để tránh ảnh hưởng đến mô mềm.
- Sau đó, gel tẩy trắng (thường chứa thành phần hydrogen peroxide hoặc carbamide peroxide) sẽ được bôi lên bề mặt răng cần điều trị.
- Tiếp theo, bác sĩ sử dụng đèn LED hoặc tia laser chiếu lên bề mặt răng để kích hoạt thành phần trong gel. Ánh sáng này có tác dụng đẩy nhanh quá trình oxy hóa, giúp phân tử gel thẩm thấu sâu vào trong ngà răng và phá vỡ các liên kết sắc tố gây nhiễm màu.
- Mỗi lần chiếu sáng thường kéo dài từ 15-20 phút và có thể lặp lại 2-3 lần tùy theo mức độ, tình trạng răng.
Ưu điểm:
- Hiệu quả tẩy trắng nhanh chóng, rõ rệt, chỉ mất từ 60-90 phút để hoàn thành một phiên điều trị.
- Duy trì sử dụng lâu dài đến 1-2 năm.
- Phù hợp cho các trường hợp răng nhiễm màu do yếu tố nội sinh như: tuổi tác, thực phẩm và thuốc lá.
Nhược điểm:
- Có thể gây ê buốt sau khi điều trị, đặc biệt đối với những người có răng nhạy cảm.
- Chi phí khá cao.
- Không đem lại hiệu quả cao cho các trường hợp răng bị xỉn màu do sử dụng kháng sinh hay do tổn thương, chết tủy.
>> THAM KHẢO GIÁ TẨY TRẮNG RĂNG Ở NHA KHOA TẠI: CHI PHÍ LÀM TRẮNG RĂNG MỚI NHẤT
Bọc răng sứ
Bọc răng sứ là một phương pháp phục hình toàn diện, thường được áp dụng cho những răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh, không thể cải thiện bằng phương pháp tẩy trắng, răng đã bị tổn thương về cấu trúc, hình dáng. Răng sứ sau khi được phục hình sẽ có màu sắc trắng sáng như răng thật, mang lại giá trị thẩm mỹ cao.
Quy trình thực hiện:
- Bác sĩ mài đi một phần bề mặt của răng thật để tạo trụ giữ cho mão răng sứ.
- Lấy dấu răng và thiết kế mão răng sứ sao cho khớp với răng thật.
- Mão răng sứ được chế tạo trong phòng thí nghiệm và gắn lên răng thật bằng keo dán chuyên dụng.
Ưu điểm:
- Phục hồi hoàn toàn thẩm mỹ cho các trường hợp nhiễm màu nặng mà không thể điều trị bằng tẩy trắng.
- Bảo vệ răng thật khỏi các tác động cơ học hoặc ăn mòn thêm.
- Tuổi thọ cao, có thể lên đến 10 năm.
- Thẩm mỹ cao và độ bền tốt.
Nhược điểm:
- Can thiệp lớn đến cấu trúc răng thật vì phải mài nhỏ răng nên sẽ khiến răng có cảm giác khó chịu, ê buốt khi tiếp xúc nhiệt độ bất thường.
- Chi phí cao và cần được thực hiện bởi bác sĩ có tay nghề vững vàng.
>> BỌC RĂNG SỨ ĐỂ CẢI THIỆN HÌNH DÁNG VÀ MÀU SẮC RĂNG LÀ ĐIỀU NÊN LÀM, THAM KHẢO: BỌC RĂNG SỨ NHƯ THẾ NÀO?
Dán sứ veneer
Dán sứ veneer là một trong những phương pháp phục hình thẩm mỹ ít xâm lấn nhất. Nó phù hợp cho các trường hợp răng nhiễm màu do yếu tố nội sinh ở mức độ nhẹ đến trung bình, hoặc răng có khuyết điểm nhỏ về hình dáng và màu sắc.
Quy trình thực hiện:
- Bác sĩ sẽ mài một lớp rất mỏng trên bề mặt răng.
- Lấy dấu răng và thiết kế miếng dán sứ veneer mỏng sao cho khớp với răng thật về màu sắc, hình dáng.
- Gắn veneer lên bề mặt răng bằng keo dán nha khoa chuyên dụng và điều chỉnh sao cho miếng dán ôm sát vào răng.
Ưu điểm:
- Bảo tồn cấu trúc răng thật tốt hơn so với bọc răng sứ.
- Bền chắc và khả năng che phủ toàn diện.
- Tạo hiệu ứng thẩm mỹ tự nhiên với độ trong suốt và sáng bóng của sứ.
Nhược điểm:
- Chỉ áp dụng cho răng có hình thể tương đối hoàn chỉnh và nhiễm màu nhẹ.
- Không phù hợp cho răng bị tổn thương cấu trúc nghiêm trọng hoặc nhiễm màu nặng.
- Chi phí điều trị cao.
Răng nhiễm màu do các yếu tố nội sinh có thể được điều trị bằng phương pháp tẩy trắng răng chuyên sâu, bọc răng sứ hay dán sứ veneer. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp sẽ dựa vào tình trạng cũng như mong muốn của mỗi khách hàng. Nha Khoa Đăng Lưu sẽ hỗ trợ bạn tìm ra giải pháp tốt để xử lý hàm răng bị nhiễm màu.
