Nghiến răng là gì? Có điều trị dứt điểm được không?

Nghiến răng tưởng chừng chỉ là một thói quen vô hại nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho răng miệng và sức khỏe toàn thân. Đây là một hiện tượng phổ biến, ảnh hưởng đến mọi đối tượng dù là người lớn hay trẻ nhỏ. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận thức được mức độ nghiêm trọng. Những hậu quả mà nghiến răng có thể gây ra nếu không được điều trị kịp thời. 

Tật nghiến răng là một rối loạn chức năng của hệ thống nhai. Cụ thể hơn, nghiến răng là hiện tượng các răng trên và răng dưới cọ xát mạnh vào nhau một cách không chủ ý. Tình trạng này thường xảy ra vào ban đêm trong lúc ngủ, tạo ra một lực tác động lớn lên răng, cơ hàm và khớp thái dương hàm. Lực này vượt xa so với lực nhai thông thường. Tình trạng này cũng có thể xuất hiện cả vào ban ngày. Song, phổ biến hơn là trong khi ngủ. Lúc này, cơ thể rơi vào trạng thái thư giãn, không kiểm soát được các hoạt động của cơ hàm.

Nghiến răng là gì?

Nghiến răng là một dạng rối loạn vận động không chủ ý của hệ thống cơ nhai. Đặc trưng của tình trạng này là việc siết chặt hàm và cọ xát các bề mặt răng vào nhau. Nghiến răng có thể được phân loại thành hai dạng chính: nghiến răng khi ngủ và nghiến răng khi thức.

Nghiến răng khi ngủ 

Đây là dạng phổ biến nhất. Tình trạng này thường xảy ra trong các giai đoạn ngủ nông. Lực nghiến răng trong khi ngủ có thể lớn hơn nhiều lần so với lực nhai thông thường. Điều này gây ra tổn thương nghiêm trọng cho cấu trúc răng và khớp thái dương hàm nếu không được kiểm soát.

Nghiến răng khi thức 

Dạng này thường liên quan đến các thói quen căng thẳng, lo âu, hoặc tập trung cao độ. Người bệnh có thể vô thức siết chặt hàm hoặc nghiến nhẹ các răng vào nhau trong ngày. Mặc dù lực siết hàm không mạnh bằng khi ngủ, việc lặp đi lặp lại trong thời gian dài cũng gây ra những tác động tiêu cực đáng kể.

Nguyên nhân gây ra nghiến răng

Nguyên nhân gây ra nghiến răng rất đa dạng, bao gồm cả yếu tố một phần cơ thể và toàn thân. Yếu tố tâm lý được coi là nguyên nhân hàng đầu. Khi căng thẳng, lo âu, hoặc stress, cơ thể có xu hướng giải phóng năng lượng thông qua các hành vi vô thức. Việc siết chặt hàm là một trong những biểu hiện phổ biến của phản ứng này.

Bên cạnh yếu tố tâm lý, các vấn đề về cấu trúc giải phẫu cũng là nguyên nhân quan trọng. Sự sai lệch khớp cắn, răng mọc lệch hoặc các vấn đề về cấu trúc xương hàm có thể kích hoạt thói quen này. Khi khớp cắn không chuẩn, cơ thể sẽ vô thức điều chỉnh bằng cách nghiến răng. Điều này nhằm tìm kiếm một vị trí khớp cắn thoải mái hơn, dù đó là một phản ứng không hiệu quả.

Các rối loạn hệ thần kinh cũng có thể là nguyên nhân của tình trạng nghiến răng. Chẳng hạn như hội chứng trào ngược dạ dày thực quản hoặc tác dụng phụ của thành phần thuốc. Ví dụ như thuốc chống trầm cảm. Những yếu tố này tác động lên hệ thống thần kinh, gây ra các rối loạn vận động không chủ ý của cơ hàm.

Nghiến răng có gây hại cho hàm không?

Nghiến răng gây ra những tác hại đáng kể cho toàn bộ hệ thống nhai. Hệ thống này bao gồm răng, mô nha chu, cơ hàm và khớp thái dương hàm. Việc cọ xát mạnh mẽ, liên tục tạo ra một áp lực lớn. Áp lực này dẫn đến nhiều biến chứng tiêu cực.

Tổn thương răng và mô nha chu

Đây là hậu quả thể hiện rõ rệt. Lực nghiến răng làm mòn men răng, đặc biệt ở bề mặt ăn nhai. Sự mòn răng quá mức có thể dẫn đến lộ ngà răng, khiến răng trở nên nhạy cảm với nhiệt độ và các kích thích khác. Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, răng có thể bị nứt, gãy, hoặc lung lay. Thậm chí, việc nghiến răng còn có thể gây tổn thương cho các miếng trám, mão răng, cầu răng, làm giảm tuổi thọ của chúng.

Lực nghiến răng quá mạnh tác động lên các dây chằng nha chu. Điều này làm lỏng lẻo chân răng, làm răng dễ bị lung lay. Mặc dù nghiến răng không trực tiếp gây ra bệnh viêm nha chu, nhưng nó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh lý này.

Tác động lên khớp và cơ hàm

Tình trạng siết chặt hàm liên tục khiến các cơ nhai. Đặc biệt là cơ cắn và cơ thái dương, phải làm việc quá sức. Điều này dẫn đến tình trạng căng cơ, mỏi cơ, đau đầu mạn tính. Nhiều người mắc tật nghiến răng thường than phiền về những cơn đau nhức ở vùng mặt, thái dương hoặc thậm chí là cổ và vai.

Khớp thái dương hàm là khớp nối giữa xương hàm dưới và xương thái dương. Lực nghiến răng kéo dài gây ra áp lực quá mức lên khớp này. Điều này dẫn đến các rối loạn chức năng khớp thái dương hàm. Các triệu chứng của TMD bao gồm đau nhức khớp, tiếng lục khục khi há miệng, khó khăn khi nhai, thậm chí là khóa hàm.

Thay đổi thẩm mỹ khuôn mặt

Nghiến răng kéo dài làm tăng hoạt động của cơ cắn. Điều này khiến cơ này phát triển quá mức và làm khuôn mặt trở nên góc cạnh, vuông vắn hơn. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt, đặc biệt đối với phái nữ.

Bệnh nghiến răng có điều trị dứt điểm được không?

Hoàn toàn có thể điều trị được bệnh nghiến răng. Tuy nhiên, việc điều trị dứt điểm cần xác định chính xác nguyên nhân và áp dụng một phác đồ toàn diện. Phác đồ này kết hợp nhiều phương pháp. Bệnh nghiến răng không phải là một bệnh lý không thể chữa khỏi. Nhưng, việc này đòi hỏi sự kiên trì và hợp tác chặt chẽ giữa bệnh nhân với bác sĩ.

Mục tiêu chính của việc điều trị là giảm thiểu các triệu chứng. Đồng thời, cần bảo vệ răng và cấu trúc xung quanh, giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Việc chẩn đoán sớm, can thiệp kịp thời có ý nghĩa quan trọng trong việc ngăn ngừa những tổn thương lâu dài.

Cách điều trị nghiến răng nào hiệu quả?

Điều trị tật nghiến răng yêu cầu phải tiếp cận bệnh lý một cách toàn diện, đa chiều. Quá trình này không chỉ bao gồm các phương pháp bảo tồn, mà còn tập trung vào điều trị triệu chứng và giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Các phương pháp hiệu quả thường được các bác sĩ nha khoa khuyến nghị, nhằm bảo vệ răng và cấu trúc hàm, đồng thời mang lại hiệu quả lâu dài cho người bệnh.

Sử dụng máng chống nghiến

Đây là phương pháp hiệu quả để bảo vệ răng khỏi tác hại của nghiến răng. Máng chống nghiến là một dụng cụ bằng nhựa dẻo hoặc nhựa cứng, được thiết kế riêng để ôm khít hàm răng. Máng này có tác dụng tạo một lớp đệm giữa hai hàm. Lớp đệm này giúp giảm thiểu lực cọ xát, phân tán áp lực đồng đều. Nhờ đó, máng chống nghiến bảo vệ men răng, giảm căng thẳng cho cơ hàm.

Điều chỉnh khớp cắn

Nếu nguyên nhân của nghiến răng là do sai lệch khớp cắn, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều chỉnh. Các phương pháp này có thể bao gồm mài chỉnh các điểm cản trở, phục hình răng (bằng cách làm mão răng hoặc cầu răng) hoặc niềng răng. Việc điều chỉnh khớp cắn giúp tạo ra một sự tiếp xúc hài hòa giữa các răng, giảm bớt nhu cầu nghiến răng một cách vô thức.

Sử dụng thuốc

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc để hỗ trợ điều trị. Thuốc giãn cơ có thể được dùng trong thời gian ngắn để giảm căng thẳng cho các cơ nhai. Tiêm botox vào cơ cắn là một phương pháp điều trị tiên tiến. Botox có tác dụng làm giảm hoạt động của cơ, làm giảm lực siết hàm và nghiến răng. Nếu nguyên nhân của nghiến răng là do căng thẳng tâm lý, bác sĩ có thể phối hợp với chuyên gia tâm lý để sử dụng thuốc chống lo âu hoặc chống trầm cảm.

Liệu pháp thư giãn

Việc giảm stress và lo âu có vai trò quan trọng trong việc điều trị nghiến răng. Các liệu pháp như thiền, yoga, tập thể dục, hoặc các bài tập thư giãn cơ mặt - hàm có thể giúp người bệnh kiểm soát được thói quen nghiến răng. Các liệu pháp này giúp bệnh nhân giảm căng thẳng, từ đó cải thiện tình trạng.

Lưu ý phòng ngừa tật nghiến răng trong việc chăm sóc răng miệng

Bên cạnh các phương pháp điều trị chuyên khoa, việc chăm sóc răng miệng và thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày đóng vai trò quan trọng. Để quản lý, phòng ngừa tật nghiến răng, việc này giúp giảm thiểu các triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương lâu dài. Đó là một phần không thể thiếu của quá trình điều trị.

Quản lý căng thẳng

Căng thẳng được coi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tật nghiến răng. Để giảm thiểu tình trạng này, hãy chủ động tìm cách giải tỏa căng thẳng. Các hoạt động thư giãn như thiền, yoga hay trò chuyện với người thân là những cách hiệu quả để cân bằng tâm lý, giảm áp lực.

Hạn chế các chất kích thích

Một số loại thức uống chất kích thích như cà phê, rượu hay thuốc lá có thể làm tăng tần suất nghiến răng. Do đó, cần hạn chế sử dụng chúng, đặc biệt là vào buổi tối. Việc này giúp hệ thần kinh được thư giãn, từ đó cải thiện đáng kể tình trạng nghiến răng.

Tập các bài tập thư giãn hàm

Trước khi đi ngủ, việc tập các bài tập nhẹ nhàng cho vùng hàm và mặt sẽ giúp giảm căng thẳng cho cơ. Điều này giúp cơ hàm được thả lỏng, giảm áp lực, ngăn ngừa việc siết chặt hàm hay nghiến răng trong khi ngủ. Bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ nha khoa để biết các bài tập phù hợp.

Khám nha khoa định kỳ

Để đảm bảo sức khỏe răng miệng, chúng ta nên tuân thủ tái khám định kỳ. Thăm khám 6 tháng một lần giúp bác sĩ phát hiện sớm các dấu hiệu của tật nghiến răng cùng các tổn thương liên quan. Nhờ đó, việc can thiệp kịp thời sẽ được thực hiện, giúp ngăn chặn những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra và bảo vệ cấu trúc răng hàm khỏi tổn thương lâu dài.

Nghiến răng là một thói quen xấu. Đồng thời là một bệnh lý cần được điều trị nghiêm túc. Việc điều trị giúp tránh những hậu quả lâu dài. Hiểu rõ về nguyên nhân, tác hại cũng như các phương pháp điều trị là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe răng miệng. Để có được một chẩn đoán chính xác và một phác đồ điều trị phù hợp cho tình trạng nghiến răng. Hãy đến thăm khám tại Nha Khoa Đăng Lưu hoặc liên hệ để được giải đáp các vấn đề thắc mắc.

Bài viết liên quan:

• Khí cụ giúp răng mọc đúng vị trí khi răng sữa mất sớm
• Thói quen nghiến răng ở trẻ em
• Vàng răng do yếu tố nội sinh là gì
• Các mẹo khỏi hẳn nghiến răng nhanh và hiệu quả nhất
• Sâu răng sữa có cần điều trị